Arbitrage

Arbitrage is particuliere rechtspraak (rechtspraak buiten de gewone rechter om). Het staat partijen vrij om tussen hen bestaande en/of toekomstige geschillen aan arbitrage te onderwerpen. Zij spreken dan af om desbetreffende geschillen voor te leggen aan arbiters (particuliere rechters), die dan een voor partijen bindende beslissing geven.

Bij arbitrage zullen partijen de kosten van de arbiters zelf moeten betalen. Dit is eigenlijk het enige nadeel van arbitrage ten opzichte van een procedure bij de gewone rechter. Voor het overige wordt is een groot voordeel van arbitrage ten opzichte van de gewone rechter dat een arbitraal geding (veel) sneller verloopt dan een geding bij de gewone rechter. Een arbitraal geding is verder informeler dan bij de gewone rechter. Een voordeel is ook (bijvoorbeeld als bedrijfsgeheimen op het spel staan) dat een arbitraal geding en het arbitraal vonnis veelal niet openbaar zijn, terwijl bij de gewone rechter de zitting en de uitspraak wel openbaar zijn. Arbitrage eindigt met een arbitraal vonnis. Dat wil zeggen dat die uitspraak in beginsel zonder tussenkomst van de rechter ten uitvoer kan worden gelegd. De rechter is overigens nog wel nodig om te zeggen dat dit mag, maar dat is in beginsel een formaliteit.

Diverse brancheorganisaties hebben hun eigen arbitragecommissie. Deze commissies heten ook wel geschillencommissie. De mogelijkheid (en vaak ook de verplichting) om geschillen voor te leggen aan een dergelijke commissie staat vaak in algemene voorwaarden.

In Nederland bestaat het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI). Dit is een onafhankelijke stichting die arbitrageprocedures organiseert. Het NAI doet zelf geen arbitrage-uitspraken. Ze beschikken over een bestand van deskundige arbiters, die per zaak worden toegewezen. Voor arbitrages in de ICT sector bestaat een gespecialiseerd arbitrage instituut onder de naam Stichting Geschillen Oplossing Automatisering (SGOA). Arbitrale colleges worden dan door partijen zelf samengesteld uit juristen en deskundigen op ICT gebied. De Raad van Arbitrage voor de Bouw is opgericht om geschillen in de bouw door middel van arbitrage te beslechten. Deskundigen uit de bouwwereld treden dan als arbiter op.

Bindend advies

Een vorm van particuliere geschillenbeslechting (dus ook buiten de rechter om) die veel verwantschap vertoont met arbitrage is het bindend advies. Een bindend advies is uitspraak gedaan door een derde met betrekking tot een geschil tussen twee partijen. Ook kan om een bindend advies worden gevraagd in situaties waarover geen geschil is, maar die partijen niet in hun overeenkomst hebben voorzien. In dat geval vragen partijen dus aan de bindend adviseur om hun (onvolledige) overeenkomst aan te vullen. Anders dan bij arbitrage, die eindigt met een arbitraal vonnis is, is een bindend advies geen vonnis. Het bindend advies kan dan dus ook niet zomaar ten uitvoer worden gelegd. Daar is de rechter voor nodig. Het overeenkomen van bindend advies staat er ook niet aan de weg dat partijen toch naar de rechter gaan. De rechter houdt echter wel rekening met het bindend advies en zal in beginsel slechts toetsen of het bindend advies niet onredelijk is. Een kort geding is altijd mogelijk, ondanks het bestaan van een bindend advies afspraak.

Amelink Advocaten helpt zeer regelmatig cliënten bij arbitrages en bij bindend advieszaken.